DYSLEKSJA
Objawy dyleksji rozwojowej
W zależności od indywidualnych cech dziecka i warunków
rozwoju liczba i konfiguracja poszczególnych objawów specyficznych
zaburzeń rozwoju umiejętności szkolnych może być różna. Do
najbardziej charakterystycznych objawów należą:
- trudności związane z opanowaniem pisma -
dziecko z trudem zapamiętuje kształt liter, z jeszcze większą
trudnością przychodzi mu ich odwzorowanie
- pismo brzydkie, nieczytelne, te same litery
często znacznie różnią się kształtem
- trudności w utrzymaniu pisanego tekstu w
linijkach
- pismo zwierciadlane - inwersja statyczna
(pojedyncze litery pisane jak ich lustrzane odbicie) oraz inwersja
dynamiczna (pisanie od prawej strony)
- mylenie kolejności liter lub zgłosek w
wyrazie
- mylenie liter o podobnym brzmieniu (np. t-d
b-p s-z k-g)
- pomijanie liter w wyrazie
- liczne błędy ortograficzne popełniane pomimo
znajomości reguł pisowni
- niepłynne czytanie związane z niską
sprawnością rozpoznawania liter - dziecko z trudem literuje wyrazy
nawet w okresie nauki, w którym czytanie powinno być płynne
- mylenie czytanych wyrazów z innymi
zaczynającymi się od podobnych liter (dziecko chcąc poprawić
szybkość czytania rozpoznaje jedynie początkowe litery domyślając
się dalszej części wyrazu - często błędnie)
Każdy z wymienionych objawów w pewnych okresach
rozwoju występuje u wielu dzieci i nie oznacza zaburzenia.
Niepokojące jest ich utrzymywanie się pomimo braku zaburzeń
niespecyficznych i zaniedbań pedagogicznych i środowiskowych.
Zaburzenia rozwoju umiejętności pisania i czytania można
zdiagnozować dopiero w wieku, gdy umiejętności te powinny się
rozwijać, a zatem z początkiem wieku szkolnego. Pierwsze miesiące a
nawet lata nauki często nie pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie
dysleksji. Trudności, których doświadcza dziecko, często są
przemijające i nie wynikają z zaburzeń, lecz ze specyfiki rozwoju
jednostki. Nie mniej terapia zaburzeń rozwoju umiejętności szkolnych
powinna się zacząć jak najwcześniej. Dlatego nie mniej ważne jest
występowanie trudności mogących zwiastować dysleksję. Często są one
możliwe do zaobserwowania już w wieku przedszkolnym. Najważniejsze z
nich to:
- opóźniony rozwój mowy lub niektóre jego
zaburzenia
- opóźnienie procesu lateralizacji (dziecko
oburęczne w późnym wieku przedszkolnym)
- niska sprawność motoryczna, zwłaszcza słaba
koordynacja ruchów
- trudności w odwzorowywaniu wzorów
graficznych
- trudności podczas zabawy układankami (np.
puzzlami)
- niska sprawność grafomotoryczna (rysunek
dziecka ma niski poziom graficzny)
- słaba orientacja przestrzenna
- mylenie lewej i prawej ręki
- pamięć wzrokowa poniżej normy wiekowej